پیروزی‌های درخشان بر امپراتوری روم و گسترش مرزهای ایران
شاپور اول، دومین شاهنشاه سلسله ساسانی، فرزند اردشیر بابکان، بنیان‌گذار این سلسله بود. او در سال ۲۴۰ میلادی به سلطنت رسید و تا سال ۲۷۰ میلادی بر ایران حکومت کرد. شاپور در دوران حکومت پدرش به‌عنوان نایب‌السلطنه فعالیت می‌کرد و در نبردهای متعددی شرکت داشت که تجربهٔ ارزشمندی برای دوران پادشاهی‌اش فراهم کرد.
دوران حکومت شاپور اول یکی از درخشان‌ترین ادوار تاریخ ایران باستان محسوب می‌شود. او با اصلاحات اداری، نظامی و مذهبی، ساختار حکومت را تقویت کرد و مرزهای ایران را در شرق و غرب گسترش داد. شاپور همچنین از مانی، بنیان‌گذار دین مانوی، حمایت کرد و تسامح دینی را در پیش گرفت که به ثبات داخلی امپراتوری کمک شایانی نمود.
شاپور اول در طول سلطنت خود سه بار با امپراتوری روم وارد جنگ شد و موفق شد سه امپراتور روم را شکست دهد:
این پیروزی‌ها، به‌ویژه اسارت والرین، تأثیر عمیقی بر تاریخ روم گذاشت و قدرت ایران را در منطقه تثبیت کرد.
شاپور اول با حمایت از هنر و معماری، آثار برجسته‌ای از خود به‌جا گذاشت. سنگ‌نگارهٔ معروف پیروزی شاپور بر امپراتوران روم در نقش رستم، نمونه‌ای از این آثار است که قدرت و عظمت ایران را به نمایش می‌گذارد. همچنین، کتیبه‌های متعددی از دوران او باقی مانده‌اند که اطلاعات ارزشمندی دربارهٔ تاریخ و فرهنگ آن دوره ارائه می‌دهند.