سلوکوس اول نیکاتور : از ژنرال تا شاه سلوکی
سلوکوس یکم نیکاتور، یکی از ژنرال‌های برجسته اسکندر مقدونی بود. پس از مرگ اسکندر در سال ۳۲۳ پیش از میلاد، سلوکوس توانست از دل هرج‌ومرج پس از اوج‌گیری دیادوخوی، قدرت بگیرد و امپراتوری سلوکی را پایه‌گذاری کند؛ امپراتوری‌ای که در شرق، میراث اسکندر را ادامه داد.
در تقسیم‌بندی اولیه، سلوکوس ساتراپ بابل شد. اما به‌دلیل کشمکش با آنتیگون، مجبور به فرار به مصر شد. با پشتیبانی بطلمیوس، او توانست دوباره به بابل بازگردد و در سال ۳۱۲ پیش از میلاد آن را فتح کند. این پیروزی، آغاز رسمی حکومت سلوکی به‌شمار می‌رود.
سلوکوس با قدرت نظامی و دیپلماسی هوشمندانه، قلمرو خود را از بین‌النهرین تا شرق ایران گسترش داد. او در سال ۳۰۵ پیش از میلاد خود را شاه نامید و امپراتوری سلوکی را به‌صورت رسمی پایه‌گذاری کرد. این امپراتوری یکی از قدرتمندترین دولت‌های هلنیستی شد.
سلوکوس شهرهای بسیاری بنیان گذاشت؛ از جمله سلوکیه، انطاکیه و لائودیسه. این شهرها به‌عنوان مراکز نظامی، اداری و فرهنگی نقش مهمی در تحکیم قدرت و انتقال فرهنگ یونانی داشتند. شهر انطاکیه بعدها به پایتخت رسمی سلوکیان تبدیل شد.
سلوکوس تنها یک فاتح نبود؛ او حلقه‌ای بین شرق و غرب بود. با ترکیب فرهنگ یونانی و ایرانی، امپراتوری‌ای پدید آورد که زمینه‌ساز دوره‌ای از شکوفایی علمی، فرهنگی و اقتصادی در منطقه شد. امپراتوری سلوکی تا قرن دوم پیش از میلاد قدرت‌مند باقی ماند.